Ετικέτα: παρουσίαση

Η πατάτα (Solanum tuberosum) είναι από τα δημοφιλέστερα φυτά, κυρίως για τους κόνδυλούς της που είναι ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα διατροφής σε όλο τον κόσμο, καθώς είναι πλούσιοι σε άμυλο και αποτελούν τροφή με μεγάλη θρεπτική αξία.
Πρόκειται για ένα φυτό ιθαγενές των υψιπέδων του Μεξικού, του Περού, της Χιλής και της Κολομβίας, ενώ θεωρείται πως πρωτοκαλλιεργήθηκε στο Περού πριν από περισσότερα από 7.000 χρόνια. Στην Ευρώπη την έφεραν τον 16ο μΧ αιώνα Πορτογάλοι και Ισπανοί εξερευνητές που έζησαν στην αμερικανική ήπειρο. Στην Ελλάδα λέγεται πως πρωτοδιέδωσε την καλλιέργειά της ο Ιωάννης Καποδίστριας.

Εκτός από τις διάφορες χρήσεις και τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τη χρησιμοποιούμε για τη διατροφή μας, η πατάτα είναι ιδιαίτερα σημαντική στη βιομηχανία τροφίμων όπως στην παραγωγή chips, στην παραγωγή διαφόρων σαλτσών και αποξηραμένου άμυλου για παρασκευή πουρέ. Χρησιμοποιείται επίσης ευρύτατα στη βιομηχανία καλλυντικών, στην παραγωγή αλκοολούχων ποτών όπως η βότκα σε διάφορες χώρες, σαν ζωοτροφή στην κτηνοτροφία και ακόμη ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοκαυσίμων.

Μορφολογικά η πατάτα έχει θαμνώδη ανάπτυξη και το φυτό σχηματίζεται από εναέριους, υπόγειους βλαστούς και από το ριζικό σύστημα. Από τους υπόγειους βλαστούς, τα λεγόμενα ριζώματα, αναπτύσσονται στα άκρα τους οι κόνδυλοι(πατάτες). Το φυτό πολλαπλασιάζεται είτε με σπόρο, είτε με κονδύλους(πατατόσπορο), με τη δεύτερη εκδοχή να είναι και η πιο διαδεδομένη λόγω της μεγαλύτερης και σταθερότερης παραγωγής που δίνει.
Η καλλιέργειά της γίνεται ως ετήσιου φυτού και ολοκληρώνεται σε 3-5 μήνες. Στη χώρα μας καλλιεργείται, ανάλογα με την περιοχή, βασικά σε τρεις περιόδους. Για ανοιξιάτικη παραγωγή το ξεκίνημα της καλλιέργειας γίνεται από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο, ενώ για καλοκαιρινή παραγωγή κονδύλων ξεκινά από Μάρτιο έως Μάιο. Η φθινοπωρινή παραγωγή γίνεται από καλλιέργειες που ξεκινούν από τέλη Μαΐου μέχρι και το Σεπτέμβριο. Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες είναι διάφορες όπως οι Spunta, Agria, Liseta, Marfona, Kennebeck, Vivaldi, Carlita, Monaliza κ.α. Οι πιο φημισμένες πατάτες στην Ελλάδα είναι της Νάξου και του Νευροκοπίου.
Η πατάτα καλλιεργείται σε διάφορους τύπους εδαφών αρκεί να είναι πλούσια σε οργανική ουσία, ενώ θα πρέπει επίσης να έχουν καλό αερισμό και αποστράγγιση. Τα ιδανικότερα εδάφη είναι τα αμμοπηλώδη, γιατί είναι “ελαφριά” και με καλή αποστράγγιση.

Στην καλλιέργεια της πατάτας και πριν από τη φύτευση, εφαρμόζεται η τεχνική της προβλάστησης του πατατόσπορου, που δίνει μεγαλύτερες αποδόσεις και μειώνει την διάρκεια της καλλιέργειας. Η διαδικασία γίνεται με την τοποθέτηση του πατατόσπορου σε εξωτερικό χώρο σκεπασμένου με ημιδιαφανές ή διαφανές υλικό σε τελάρα. Όταν αναπτυχθούν 3-4 φύτρα ανά κόνδυλο και έχουν μέγεθος 2-3 εκ. είναι έτοιμοι για να φυτευθούν στο χωράφι. Σε περιοχές με χαμηλές θερμοκρασίες ο πατατόσπορος παραμένει για προβλάστηση σε κλειστό χώρο, όπου η θερμοκρασία πρέπει να είναι πάνω από 8-9οC. Πριν από τη φύτευση πατατόσποροι που είναι μεγάλου μεγέθους συνήθως τεμαχίζονται σε 2 ή περισσότερα κομμάτια.

Κατά την καλλιέργεια της πατάτας το φυτό “παραχώνεται”. Η τεχνική αυτή γίνεται με την τοποθέτηση χώματος γύρω από τους βλαστούς και βοηθά στην αύξηση της παραγωγής, στην προστασία από ακραίες θερμοκρασίες, περιορισμό του πρασινίσματος των κονδύλων και στην καταστροφή των ζιζανίων. Το παράχωμα ανάλογα με το είδος της καλλιέργειας και την έκτασή της μπορεί να γίνει με μηχανικά μέσα ή χειρονακτικά.

Εκτός από το χωράφι η πατάτα σε ερασιτεχνική κλίμακα μπορεί να καλλιεργηθεί και σε γλάστρες, ζαρντινιέρες ή σάκους φύτευσης. Αρχικά σε χώμα ύψους 25-30 εκ. φυτεύεται ο πατατόσπορος σε βάθος 5 εκ. και σε απόσταση 10-12εκ. ο ένας από τον άλλο. Όταν τα φυτά φτάσουν σε ύψος 20 εκ. προσθέτουμε ένα στρώμα χώματος 10-15 εκ. και όταν φτάσουν στα 30 εκ. προσθέτουμε άλλα 5-10 εκ. χώμα. Το πότισμα πρέπει να είναι συχνό ώστε το χώμα να έχει πάντα υγρασία και να μην συμπιέζονται οι κόνδυλοι. Η λίπανση στην ερασιτεχνική καλλιέργεια γίνεται περίπου 1 φορά το μήνα και κατά προτίμηση με πλήρες οργανικό λίπασμα.
Περισσότερα για την πατάτα και μυστικά για την καλλιέργειά της θα δούμε σε κάποιο μελλοντικό μας άρθρο.